Grupy krwi, jakie są grupy krwi, dziedziczenie

Jakie są grupy krwi?

Grupy krwi odkryto dopiero w 1901 roku – to zasługa austriackiego lekarza Karla Landsteinera. Od 1928 roku z kolei przyjęło się oznaczanie grup krwi A, B, AB i 0. To określenie antygenów grup krwi, które widać na krwinkach. W grupie krwi 0 nie ma takich antygenów, grupa A ma antygen A, grupa B antygen B, a grupa AB ma je oba. W surowicy krwi jest nieco inaczej: grupa A ma przeciwciała B i odwrotnie, grupa AB nie ma przeciwciał, a 0 ma zarówno A, jak i B. Najpopularniejszą grupą krwi w Polsce jest A (RhD+), a najrzadszą AB (RhD-). Nie wpisujemy się więc w średnią światową – na świecie ogólnie dominuje 0 (RhD+).

Dziedziczenie grup krwi

Dziedziczenie grup krwi odbywa się zgodnie z tak zwanym prawem Mendla, niezależnie od czynnika Rh. Dziecko dziedziczy krew po obu rodzicach, jej grupa nie zmienia się przez całe życie. Jeśli oboje rodzice mają grupę A lub jedno ma A, a drugie 0, dziecko będzie miało grupę A lub 0. Identycznie jest z wariantem z B i B oraz 0. W przypadku, gdy jeden z rodziców ma grupę AB, a drugie A, B lub AB, dziecko może mieć grupę krwi A, B lub AB. Kiedy jeden z rodziców ma A, a drugie B, dziecko może mieć każdą z grup krwi, a gdy AB połączy się z 0, dziecko odziedziczy A bądź B. Znając grupę swoją i partnerki łatwo zobaczyć to/obliczyć na dostępnych w internecie kalkulatorach grupy krwi.

W przypadku, gdy dziecko ma inną grupę krwi niż matka, dochodzi do konfliktu serologicznego – antygeny krwi matki produkują przeciwciała skierowane przeciw krwi dziecka. To rzadka sytuacja, w której musi być spełnione kilka warunków: kobieta ma Rh-, a ojciec Rh+ (w odwrotnej sytuacji do konfliktu nie dochodzi), dziecko dziedziczyło Rh po ojcu, a na dodatek do krwi matki przedostały się krwinki dziecka. Konflikt serologiczny (najrzadziej występujący przy pierwszej ciąży) zagraża życiu dziecka. O wiele rzadziej dochodzi do konfliktów związanych z samą grupą krwi, są zresztą łagodne, co najwyżej powodują przedłużającą się żółtaczkę u dziecka – przykładem matka z grupą 0, ojciec A, dziecko dziedziczy po nim.

Układ Rh

Na czerwonych krwinkach mogą znajdować się tak zwane antygeny D. Osoby, które je mają, mają RhD+, a więc dodatni, z kolei te bez antygenu RhD-, ujemne. W Polsce ogromna większość ludzi, jak i wśród całej rasy białej, ma RhD+ (dodatnie).

Wpływ grup krwi na zdrowie

Grupa 0 to idealny dawca krwi, zaś AB to idealny biorca. Ale to nie jedyny wpływ grupy krwi na zdrowie. Osoby z poszczególnymi grupami są narażone na inne choroby, co w dużej mierze wynika z innej odporności (naukowcy odkryli, że nawet na to, co wybieramy do jedzenia, w dużej mierze ma wpływ właśnie grupa krwi). Tak pokrótce grupa A jest stosunkowo odporna na wirusy, ale może mieć kłopoty z alergiami czy trawieniem. Grupa B rzadziej zapada na nowotwory i choroby krążenia, lecz ma skłonności do schorzeń metabolicznych. AB, a więc najmłodsza wśród grup krwi, ma ogólnie najsilniejszy organizm, ale źle trawi białka, słabo przyswaja witaminy i minerały, co może prowadzić z czasem do „chorobowego domina”. Najstarszą z grup krwi jest 0, ma silny układ immunologiczny, ale i skłonność do chorób autoimmunologicznych.