Laryngolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy

Czym zajmuje się laryngolog?

Zacząć należy od tego, że laryngologia to nazwa potoczna, odnosząca się tak naprawdę do jednej z dziedzin szerszej nauki zwanej obecnie otorynolaryngologią – dawniej była to otolaryngologia i ta nazwa przemiennie jeszcze także funkcjonuje. Otorynolaryngologia to nazwa pochodząca z greki, gdzie „otos” to „ucho”, „rhinos” to „nos”, a „laryngos” to „krtań” (sam laryngolog więc to „lekarz od gardła i krtani”, choć specjalistów tych częściej nazywa się „lekarzami od uszu”). Otorynolaryngologia zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem chorób jamy ustnej, gardła, krtani, nosa, zatok przynosowych, ucha, szyi, twarzoczaszki, ale też zaburzeń głosu, słuchu, mowy, równowagi. Sama laryngologia zajmuje się leczeniem chorób jamy ustnej, gardła i krtani. Ogólnie otorynolaryngologię dzieli się w Polsce na dwie odrębne specjalizację, dorosłych i dziecięcą.

Laryngolog leczy stosując farmaceutyki i zioła, ale nie tylko – może on również wykonać leczenie chirurgiczne zatok przynosowych, gruczołów ślinowych, języka, chirurgię szczęki, a także jej rekonstrukcję, a dodatkowo jeszcze endoskopię dolnych dróg oddechowych oraz przełyku. Jako że obszar leczenia jest tak naprawdę bardzo szeroki, powstało wiele ścisłych specjalizacji. Można tu na przykład wymienić foniatrów zajmujących się zaburzeniami głosu i mowy, audiologów skupiających się na słuchu (często te dwie specjalizacje się uzupełniają i foniatra jest też audiologiem), rynologów, a więc „lekarzy od zatok”, laryngologów onkologicznych (nowotwory w obrębie twarzy i szyi) lub neurootologów lub otoneurologów (zaburzenia słuchu i równowagi, szumy uszne związane z centralnym układem nerwowym).

Jakie choroby leczy laryngolog?

Chorób laryngologicznych (otorynolaryngologicznych) jest naprawdę bardzo wiele, związane są bowiem po pierwsze z wieloma różnymi narządami, a po drugie z przeróżnymi źródłami chorobowymi. To mogą być przecież niedrożności jakichś narządów, ich stany zapalne, ale i nowotwory, urazy, złamania, krwawienia, stany zapalne, alergie, wady wrodzone, odmrożenia, wpływ toksycznych substancji, mikrourazy, obecność ciał obcych (jakże częsta u najmłodszych…) itp. Wśród najczęstszych schorzeń laryngologicznych wymienić można zapalenia zatok, krtani, anginę, katar, zapalenie ucha środkowego, kaszel, infekcje górnych dróg oddechowych, zapalenia i przerost migdałków, ropnie w gardle, grzybice, polipy nosa, czopy woskowinowe, porażenia fałdów głosowych, niedosłuchy, szumy uszne, katar sienny, choroby przyzębia i dziąseł, głuchotę starczą, otosklerozę czy krwawienia z nosa.

Z jakimi objawami udać się do laryngologa?

Można tutaj mówić o objawach nagłych, wynikających z urazu, działania substancji drażniących czy obecności ciał obcych, a także o objawach nasilających się, będących wynikiem rozwijających się chorób. W przypadku chorób uszu będzie to ból ucha, pogarszający się słuch, wycieki z ucha, swędzenie w nim (co świadczy często o grzybicy), szumy uszne, uczucie ucisku wewnątrz ucha, wynikające z zatkania ucha zaburzenia równowagi, zawroty głowy i cały szereg dolegliwości związanych ze stanami zapalnymi, typu podwyższona temperatura, złe samopoczucie. Dość rzadkim, ale zdarzającym się objawem jest oczopląs, pojawiający się w przypadku stanów zapalnych błędnika. Kiedy chorują zatoki i nos, najczęściej pojawia się ból w zatokach i zatkanie nosa, a także wydzielina ropno-śluzowa. Objawy chorób gardła czy krtani są powszechnie znane (ból gardła, kaszel, temperatura, chrypka), nie tak często mamy z kolei do czynienia ze schorzeniami związanymi z jamą ustną i śliniankami. Można tu wymienić suchość w ustach albo wręcz odwrotnie, ślinotok, pieczenie w ustach, zaburzenia w smaku, opuchlizna języka, ból w ustach, zmiany w kolorze języka itp.

Ile się czeka na wizytę u laryngologa?

Do laryngologa potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego. Jest to badanie/leczenie bezpłatne, na NFZ, z tym, że wizyta nie jest dostępna od ręki – średni czas oczekiwania to około 2 miesięcy. Czas oczekiwania na wizytę różni się od województwa, są takie, w których nieznacznie przekracza miesiąc, ale i takie, w których zbliża się do 4 miesięcy… Najszybciej dostaniemy się w województwie lubelskim, najdłużej poczekamy na laryngologa w Warszawie i okolicach. Oczywiście inna sprawa jest w przypadku wizyty u laryngologa prywatnie, tutaj nie trzeba skierowania, a czas oczekiwania po rejestracji jest krótki, choć raczej nie dostaniemy się od ręki (minimum 1-2 dni trzeba odczekać, maksymalny czas oczekiwania zazwyczaj wynosi około tygodnia). W niektórych miastach, przede wszystkim tam, gdzie są szpitale z oddziałem otolaryngologicznym, znajdziemy także ostry dyżur otolaryngologiczny, ich spis można bez problemu znaleźć w internecie.

Jak przebiega wizyta u laryngologa?

Przygotowując się do wizyty w gabinecie laryngologicznym, należy mieć na uwadze, że lekarz będzie badał uszy czy usta. Powinno się więc zadbać o higienę badanych miejsc, ze szczególnym naciskiem na usunięcie woskowiny z uszu oraz umycie zębów. Oprócz skierowania należy ze sobą zabrać ewentualne aktualne wyniki badań oraz karty informacyjne z pobytów szpitalnych bądź odbytych konsultacji specjalistycznych, jeśli takie miały wcześniej miejsce. Wizyta u laryngologa zaczyna się rutynowo, od wywiadu lekarskiego, czyli wypytaniu o objawy. Kolejnym etapem jest badanie palpacyjne, czyli dotykowe – lekarz sprawdza chociażby węzły chłonne, ich ewentualne powiększenie. Następnie, w zależności od schorzenia, przechodzi do różnych konkretnych już badań.

Jak wygląda badanie laryngologiczne?

Badania laryngologiczne rzecz jasna są bardzo różnorodne, gdyż diagnozowane mogą być różne części ciała. Najbardziej popularne jeśli chodzi o zaburzenia słuchu jest badanie wziernikiem uszu i przeprowadzenie testów na drożność trąbki słuchowej. W przypadku dolegliwości związanych z nosem organ ten badany jest wziernikiem nosowym lub endoskopem, a zabieg nazywany jest rynoskopią. Jeśli problem tkwi w ustach, gardle, krtani, użyta zostanie klasyczna szpatułka, jaką stosują również interniści, ale też bardziej specjalistyczne lusterko krtaniowe (zabieg przeprowadza się przy miejscowym znieczuleniu, nie jest bolesny, ale niezbyt przyjemny). Laryngolog może ponadto wykonać różne badania audiologiczne, USG węzłów chłonnych szyi i ślinianek, a czasem też zatok przynosowych, krtani, części nosowej i ustnej gardła. W przypadku podejrzenia choroby nowotworowej zaordynowana może zostać mikrolaryngoskopia – pobranie wycinka z krtani do badań histopatologicznych. W trakcie mikrolaryngoskopii laryngolog może jednak wykonać i inne zabiegi: usunąć torbiel, polip lub ciało obce, a także wykonać kilka bardziej skomplikowanych zabiegów (choredektomia, dekortykacja). Laryngolog może skierować na specjalistyczne badania słuchu, RTG, wymazy, badania laboratoryjne, rezonans magnetyczny, a także zlecić/wykonać tak zwane badanie nocne, które pomaga ustalić przyczynę bezdechów sennych i chrapania.