Rezonans magnetyczny – jak się przygotować do badania?

Przygotowanie do rezonansu magnetycznego

Rezonans magnetyczny (RM lub z angielskiego MRI – Resonans Magnetic Imaging) to bardzo dokładne badanie obrazowe, które pozwala uzyskać szczegółowe obrazy narządów i tkanek całego ciała bez konieczności prześwietlania. W tym celu wykorzystuje się pole magnetyczne, fale radiowe i przetwarzający wszystko komputer. Pacjent kładzie się na specjalnym ruchomym stole, musi pozostać nieruchomo. Następnie umieszczony jest w specjalnej tubie, a wokół konkretnej części ciała zostają umieszczone urządzenia odbierające i wysyłające fale radiowe. To zabieg nieinwazyjny, zupełnie bezbolesny, natomiast wielu osobom przeszkadza głośny dźwięk wydawany przez urządzenia w czasie badania – w takim przypadku można zaaplikować sobie zatyczki do uszu (w pracowni są takie na wyposażeniu). Pewnym problem dla pacjenta może być przebywanie w zamkniętej komorze – dotyczy to osób cierpiących na klaustrofobię. Badanie wymaga leżenia bez ruchu przez dość długi czas, co jest też kłopotem dla najmłodszych, w tym przypadku niekiedy niezbędne jest podanie środków uspokajających, w wyjątkowych przypadkach znieczulenia ogólnego.

Przed zabiegiem nie jest konieczne zmienienie dawkowania przyjmowanych leków. W niektórych przypadkach do badania niezbędne jest podanie kontrastu, wówczas należy na 6 godzin przed rezonansem magnetycznym powstrzymać się od jedzenia/być na czczo. Przed rezonansem należy zdjąć biżuterię, najlepiej też nie mieć na sobie żadnych metalowych elementów w ubraniu. Jeśli będziemy mieli wykonywany rezonans magnetyczny głowy, nie nakładajmy makijażu (są w nim często mikrodrobinki metalu, które zafałszować mogą wyniki badań) czy lakieru, żelu na włosy. Potem standardowo wypełnia się formularz mówiący między innymi o tym, czy mamy w ciele na przykład implanty i inne urządzenia, które mogą zakłócać pracę urządzenia do badania, a także stanowić jakieś zagrożenie dla zdrowia/życia badanego. Ważne, by lekarzowi przed zabiegiem dostarczyć niezbędne wyniki badań, najważniejsza tutaj jest kreatynina powiązana ze środkami do kontrastu (wynik jest ważny przez miesiąć, chyba że chorujemy na nerki, wówczas tylko 7 dni).

Wskazania do rezonansu magnetycznego

Wskazania do rezonansu magnetycznego są bardzo różnorakie. Wśród nich można wymienić przede wszystkim diagnozowanie tętniaków naczyń mózgowych, stwardnienia rozsianego, zaburzeń związanych z oczami i uchem wewnętrznym, uszkodzeń rdzenia nerwowego, urazów mózgu, zmian w układzie krążenia, żył, tętnic, chorób wątroby, ale i innych narządów w jamie brzusznej, nowotworów i chorób serca. Wykonuje się także rezonans magnetyczny kręgosłupa związany z określeniem schorzeń narządów ruchu. Z kolei rezonans głowy może pozwolić wykryć wady rozwojowe i zwyrodnienia u dzieci. To nie wszystko, bowiem rezonans magnetyczny pozwala też na diagnostykę chorób wieku starczego, mikroudarów, udarów i bólów niewiadomego pochodzenia.

Przeciwwskazania do rezonansu magnetycznego

Rezonans magnetyczny sam w sobie nie jest szkodliwy, ale może zakłócić działanie urządzeń medycznych, które mamy na stałe w ciele – mowa o rozrusznikach, stymulatorach pracy serca, wszczepionych pompach insulinowych, implantach ślimakowych, ferromagnetycznych klipsach naczyniowych, cewnikach z elementami metalowymi, implantach ortopedycznych czy dentystycznych itp. Stąd też fakt o posiadaniu takowych należy bezwzględnie uprzedzić przed zabiegiem, podobnie należy poinformować o ciąży (a już zwłaszcza jeśli dotyczy to pierwszego trymestru), przebytych niedawno zabiegach czy aktualnie trwających chorobach. W przypadku rezonansu magnetycznego przeciwwskazania dzieli się na bezwzględne i względne. W przypadku pojawienia się tych pierwszych badanie nie jest wykonywane. Do nich zalicza się wspomniane implanty ślimakowe i wszelkie wszczepione elementy metaliczne. Kiedy mamy do czynienia z przeciwwskazaniami względnymi, decyzja o przeprowadzeniu badania zależy od lekarza, który wystawia ją na podstawie indywidualnie rozpatrywanych przypadków i dotychczasowej dokumentacji medycznej. Przeciwwskazaniem innego typu jest występowanie reakcji alergicznych po podaniu kontrastu, ale to dotyczy wyjątkowych przypadków.

Ile trwa rezonans magnetyczny?

Rezonans magnetyczny średnio trwa około 40-45 minut, jednak w zależności od rodzaju badania może trwać od 10 minut do nawet godziny, a czasem i do 90 minut. Najczęściej badanie składa się z paru serii, z których każda trwa kilka minut.

Dieta przed rezonansem magnetycznym

Nie ma żadnych zaleceń co do diety przed rezonansem magnetycznym u osób dorosłych (niektóre placówki proszą natomiast, by na 2 dni przed badaniem przejść na dietę lekkostrawną i unikać mięsa), chyba że chodzi o badanie z kontrastem lub badana będzie jama brzuszna. Nieco inaczej jest z dziećmi, tutaj zaleca się, by dzieci do lat 2 przed rezonansem bez kontrastu także były na czczo (6 godzin lub 4, jeśli piją mleko matki).

Rezonans magnetyczny – wyniki

Wyniki rezonansu magnetycznego są zupełnie nieczytelne i niewiele mówiące dla przeciętnego człowieka, ich analizą zajmują się specjaliści, radiolodzy, czasem neurolodzy. Na wynik standardowo oczekuje się kilka dni (maksymalnie do dwóch tygodni).

Rezonans magnetyczny można wykonać na NFZ, ale czas oczekiwania na badanie nie jest krótki, zależy on od województwa i placówki, ale też i od części ciała, które ma być badane. Średnio to 1-2 miesiące, ale są miejsca, gdzie czekać można i rok… Decydując się na rezonans magnetyczny prywatnie poczekamy od kilku do kilkunastu dni. Nie jest to najtańsze badanie, a cena rezonansu uzależniona jest od różnych czynników: cennika danej placówki, potrzeby użycia kontrastu, standardu urządzenia, a także obszaru badanego. Większość rezonansów mieści się w granicach 400-500 złotych, ale już rezonans magnetyczny kręgosłupa lub jamy brzusznej może nam sumę podwoić (inna rzecz, że rozbieżności między placówkami i województwami bywają spore i czasem lepiej poszukać czegoś niekoniecznie na miejscu). Cena kontrastu do dodatkowo mniej więcej 150-200 złotych. Pewną nowością są tak zwane MR Whole-Body (rezonans całego ciała), które w połączeniu z konsultacją potrafią zbliżać się do granicy 2000 złotych.